Het zingt en zoemt door de kamer en je krijgt er een hele grote grijns van op je smoel. Ra ra ra, wat is dat? Een flinke portie Filipijnse ‘leer-energie’. Ook wel te herkennen aan veel gejoel, gelach, geconcentreerde gezichten, lastige vragen en slimme opmerkingen en de onwaarschijnlijke wil om dagen van 12 uur te maken. Taal barrieres (3x)
Dat maakt een workshop organiseren in de Filipijnen zo leuk, en zo anders. Natuurlijk zijn er ook practische verschillen, zoals bijvoorbeeld het eewige gebrom van de airconditioning die altijd te koud staat en te veel herrie maakt.
Een ander verschil is de taal. Dat zit hem bijvoorbeeld in de namen van dingen. Men heeft het hier over meta cards, pentil pens, manila paper en icebreakers, ipv kartonnen kaartjes, stiften, flip charts en energizers. Het zit hem ook in het taalgebruik, dat erg wordt beinvloed door culturele gevoeligheden – nooit elkaar afvallen in het openbaar, altijd beleefd blijven ook al ben je het er niet mee eens, en elkaar de ruimte geven om eindeloos te blijven praten zodat geen enkel tijdschema stand houdt.
Dat betekent trouwens ook dat een junior niet snel commentaar zal geven, en netjes wacht tot het management en de directeuren hebben gesproken. Gelukkig houden niet al mijn collega’s zich hieraan. Gender-barrieres zijn er trouwens ook. De vrouwen zijn hier in de NGO wereld aan de macht, dus meer aandacht voor participatie van mannen kan af en toe geen kwaad.
Nog een ander taalverschil is dat men graag in de eigen taal spreekt, in plaats van het Engels. Voor mij ook erg herkenbaar. Ik snak af en toe naar een lekkere Nederlandse discussie, maar als Nederlander ben ik hier in de minderheid.
Energie dipje?
Al die barrieres of verschillen zorgen soms voor stroeve discussies en starende blikken. Gelukkig zijn er trucjes om de leer energie weer op te stoken. Een van die trucjes zijn de zogenoemde ‘icebreakers’. We noemen ze in Nederlandse workshops ook wel energizers. Het zijn dansjes, liedjes, spelletjes of gewoon even elkaars nek en schouders masseren. Filipino’s zijn heel creatief en iedereen kan zo een standaard pakketje icebreakers uit de mouw schudden. Moeilijk is het niet, want men ligt hier om helemaal niets al in een deuk. Zo ook bij elke willekeurige icebreaker. Ideaal om uit een energie dip te komen dus.
Een andere goede methode is veel discussie. Het kost soms even om die op gang te brengen, maar als de motor loopt, dan is hij niet meer te stoppen. Een goed recept voor losse tongen is een discussie in de lokale taal (jammer voor mij!). Zo krijg je in korte tijd van alles door de zaal: kritiek op het overheidssysteem (met ambtenaren in de zaal!), tranen vanwege onmogelijke samenwerking met een knorrige burgemeester, en een grote (ietwat beschaamde) grijns van een project medewerker als ze verteld dat van de honderden geplante mangroves er nog 2 overeind staan na een zware storm. 
Een derde is groepswerk. Een workshop is niet compleet zonder de nodige ‘manila papers’ vol gekleurde ‘meta cards’ en een presentator die glimmend van trots de resultaten oplepelt. Uiteraard horen daar allerlei creatieve applaus-ritmes bij (zacht-hard, 3 klappen en een yes!, met de voeten stampen etc). En men zal niet rusten voordat iedereen zijn of haar output heeft gepresenteerd, ook al betekent dat tot 10 uur ’s avonds doorwerken. Ik sta er soms versteld van. De fout om het applaus te vergeten of een groep over te slaan wegens tijdgebrek maak ik niet nog eens. Dat wordt me niet in dank afgenomen!Voedingsbodem
Dit soort ervaringen, in combinatie met successen en positieve ervaringen van deelnemers, geeft stof tot nadenken. Het is de perfecte voedingsbodem voor goede leer energie. Dit soort workshoppen zijn bijzonder, want ze vallen meestal buiten elk project budget. Daarom is het belangrijk de leer energie vast te houden.
Het geeft mij als ‘young professional’ ook een hoop leer energie. Dat is nodig in een omgeving die zo anders is dan ik gewend ben en waar ik nog elke dag zoveel nieuwe dingen leer. Maar de energie na het organiseren van zo’n workshop is bij mij tijdelijk ook even op. Daarom ga ik eerst eens goed van de kerstvakantie genieten! Ik twijfel er niet aan dat mijn steeds langere to-do lijst er volgens jaar ook nog is.
Afgelopen december heb ik als belangrijk onderdeel van mijn werk hier een 8-daagse workshop georganiseerd met zo’n 40 deelnemers en verschillende gastsprekers. Het was een hele klus, maar heeft mij en de deelnemers ook een hoop energie gegeven. Lees een verslag van de workshop in mijn blog op oneworld.nl.
