zaterdag 13 november 2010

Het openbaar vervoer

Jeepney
Een kennis uit Nederland noemde Manilla van de week ‘een vieze stinkstad’. Eigenlijk zou ik nu het liefst pagina’s vol schrijven en je ervan overtuigen dat hij absoluut ongelijk heeft. Dat ik geen idee heb hoe hij er bij komt! Maar hoe graag ik het ook wil ontkennen, dat gaat niet. Hij heeft gelijk. Manilla is een vieze stinkstad. Zelfs een van de vieste steden die ik ken.

Die stank wordt grotendeels veroorzaakt door het verkeer. Behalve stank veroorzaakt het verkeer ook files en daarmee een hoop ergernis. Een kleine introductie in het verkeer van Manilla aan de hand van een voorbeeld: mijn persoonlijke woon-werk verkeer. Ter vergelijking geef ik je ook de samenvatting van mijn – niet ideale – Nederlandse situatie (pendelen tussen Wageningen en Den Haag); half uur fietsen – 1 uur en 15 minuten met de trein – inclusief een onmogelijke overstap van spoor 4 naar spoor 18 – en dan nog eens 10 minuten lopen. Al met al was ik daar 2 uur enkele reis mee bezig. Behoorlijk heftig dus. Alles beter dan dat?

In eerste instantie zou je zeggen van wel. Zeker gezien de afstand tussen mijn huis en het werk hemelsbreed maar een paar kilometer is. Relaxed! Toch? Niet echt dus. Het verkeer van Manilla is heftig, heel heftig. En daarmee dealen – zonder jezelf het ziekenhuis in te werken – is een kunst op zich. Een overzicht van mijn woon-werk verkeer mogelijkheden:

1) eigen auto – als ik die zou hebben…

2) met de fiets – durf ik niet. Bepaalde delen van de route zijn gewoon te gevaarlijk tijdens de spits, en achter een vieze vrachtwagen de heuvel op fietsen om vervolgens met een zere keel, zwarte neus en doorweekt shirt op het werk aan te komen is niet ideaal.

In de jeepney
3) de jeepney – naast vrachtwagens een van de grootste vervuilers op de weg. Het is een kruising tussen een jeep en een open busje, ze rijden vaste routes, er passen zo’n 20 personen in en je kunt overal langs de route in- en uitstappen. Er rijdt zo’n jeepney van mijn huis langs mijn werk, en voor 10 Pesos (18 cent) ben ik op het werk. Nadeel is dat hij overal stopt en vaak wacht tot er nieuwe passagiers zijn. Al met al ben ik voor een paar km zo’n 3 kwartier onderweg met dat ding. Als het file is (en dat is eigenlijk altijd tijdens de spits) dan zit je echt midden in de uitlaatgassen, zo’n jeepney is namelijk van alle kanten open, en produceert zelf behoorlijk wat luchtvervuiling.

4) de taxi – niet echt openbaar vervoer, maar toch een beetje. Taxi’s zijn relatief prettig – want de meeste gebruiken een meter, en je hoeft niet voor elk ritje over de prijs te onderhandelen. Ook hebben ze airco, zit je uitlaatgas-vrij en lekker koel in de file. Met de taxi ben ik voor 1,25 EUR in 20 minuten op het werk. Duurder, maar ook luxer en een investering in de gezondheid: geen vervuiling, anti-stress etc. Taxi’s hebben ook nadelen. Met de taxi gaan kan je ook vergelijken met Russische roulette. Je weet nooit wat voor chauffeur je treft. De meeste chauffeurs hebben een 24 uur op – 24 uur af schema. Dat wil zeggen dat ze 24 uur taxi rijden en dan 24 uur vrij hebben. Ze beginnen rond een uur of 2 ’s ochtends en gaan dan door tot 2 uur de volgende dag. Als je ’s avonds laat een taxi neemt, dan weet je dat de chauffeur al niet zo helder meer is. Ik heb al vaak mijn hart vast gehouden tijdens ritten die leken op spannende achtervolgingsscènes uit de film, of op autocoureur computerspelletjes. Tot nu toe altijd een happy ending zonder dat er extra levens nodig waren…

Sardientjes in de metro
5) de metro – eigenlijk het beste openbaar vervoer. Luxe airconditioned wagons die minimaal elke 10 minuten rijden. Nadeel is dat hij niet naar mijn werk gaat, en het tijdens de spits doet denken aan sardientjes in blik. Als je de spits ontwijkt, dan is het perfect, bijvoorbeeld om naar het business district van de stad te gaan. Heerlijk om de files op de ringweg voorbij te zoeven en over de stad uit te kijken. En ongelofelijk maar waar: mannen staan op voor vrouwen, kinderen en ouderen.

Van het bovenstaande lijstje is de taxi het meest ideaal, maar zeker niet perfect. En ik neem ook vaak genoeg de jeepney. In beide gevallen mis ik de frisse Nederlandse ochtendfietstocht door het binnenveld naar het station en het wakker worden in de schone trein met koffie en krant. Nooit gedacht dat ik nog eens naar de NS zou verlangen…

maandag 1 november 2010

Bruine kroeg

In Nederland zit op elke hoek van de straat wel een bruine kroeg of dorpscafe. Hier vind je vooral tl-verlichte karaoke bars en fastfood restaurants. De bruine kroeg is hier verstopt in een donker hoekje en er zijn weinig Filipino’s die het concept waarderen. Gelukkig zit er zo’n kroeg vlak bij mijn huis, zodat ik – bij gebrek aan fiets – na een avondje kroeg lopend naar huis kan.

Conspiracy, de kroeg bij mij om de hoek, is speciaal-bruin. Er is elke avond live muziek, van het alternatieve soort. Er is een groen tuinterras waar je voor een prikkie heerlijke vegetarische curry, chapati’s en tempura kunt eten, en ook het bier is prima betaalbaar. Eigenlijk is Conspiracy een kunstenaars collectief met meer dan 400 eigenaars. Niet verwonderlijk dat het publiek vooral oude milieuactivisten en NGO types zijn, en ik me er prima thuis voel.

Joey Ayala
Mijn favoriete artiesten zijn Noel Cabagnon – die elke woensdag optreed – en Joey Ayala. Noel en Joey zijn beide oude rotten in het vak, en hebben prachtige liedjes geschreven. Ze zingen over de liefde, over het milieu, over onrecht en over hun idealen. De liedteksten zijn in het Tagalog, maar gelukkig zijn er vertalingen vooraf, ter ere van de Nederlandse fans in de zaal. Resultaat is wel dat er soms meer gepraat wordt dan gezongen. Niet zo erg, want de Filipijnse humor is altijd en overal aanwezig, ook in Conspiracy.

Een van mijn favoriete nummers (geschreven door Joey) is het nummer Simpleng Yaman – eenvoudige rijkdom. De tekst – vrij vertaald – gaat als volgt:
Ik ben een miljonair van zand
En penningmeester van de waterkant
Mijn huis is enorm, want
Ik vaar met de boot van de eetzaal naar de keuken
Het is eenvoudig

Ik ben opgeleid en intelligent
Ik weet altijd hoe laat het is
Mijn medaille is in de visserij
En als vader ben ik cum laude geslaagd
Het is eenvoudig

Eenvoudige rijkdom
Rijke eenvoudige
En jij bent mijn erfgenaam
Van alles wat je ziet

Dit is wel heel vrij, want mijn tagalog en google translate zijn maar beperkte middelen voor dit soort poezie. Wil je ook eens naar Joey of Noel luisteren? Check dan youtube of kom langs!